Σουηδία / Lund, ρολά κανέλας και ευγένεια

Lund. Η Lund ή το Lund; Όπως και να έχει αυτή η πόλη έχει κάτι το οικείο. Βρίσκεται μόλις μια ώρα από την Κοπεγχάγη (aka το ευτυχισμένο χωριό των ευτυχισμένων κατοίκων), αλλά είναι πολύ διαφορετική. Μόλις περνάς τα όρια από τη Δανία στη Σουηδία, μεταμορφώνεται η κουλτούρα, αλλάζουν οι φάτσες και γίνονται κατευθείαν πιο σφιγμένες, πιο χαμηλόφωνες και συντηρητικές, πιο.. Σκανδιναβικές. 

Το βράδυ που έφτασα στο αεροδρόμιο Κatrsup-Κάστρουπ της Κοπεγχάγης (μια λέξη που πάντα θα μου θυμίζει το κάστρο της κέτσαπ, τέλος πάντων), έψαξα να βρω το σταθμό των τρένων. Υπάρχουν πινακίδες παντού, εύκολο. Ο σταθμός είναι μια κυλιόμενη σκάλα μακριά από το κομψό αεροδρόμιο και οδηγεί σε μια αποβάθρα αλά Star Wars. Τεράστια αποβάθρα, μαυρίλα, εγώ κι άλλα 3 άτομα σκορπισμένα σε ένα στρέμμα απόσταση, χαμηλά φώτα και αέρας  να σφυρίζει ολούθε. Ξαφνικά, φτάνει και το τρένο του Luke: μυτερό, λευκό, επιβλητικό. Ανεβαίνω και με προλαβαίνει ένας κυριούλης, τροφαντός, με κόκκινη φάτσα και αρχίζει τα Σουηδικά. (Και να πω ότι με μπέρδεψε για συντοπίτισσα του..) Τελικώς, μου εξηγεί ότι πρέπει να πάω στο ειδικό βαγόνι για επιβάτες με βαλίτσες, καρότσια και ποδήλατα. Οκ, οκ. Τακ του λέω κι εγώ (το ευχαριστώ στα Σουηδικά και η μόνη λέξη που θυμόμουν) και πάω στον ειδικό χώρο, δίπλα στον οποίο υπήρχε ένας άλλος χώρος στον οποίο έπρεπε να κάνεις ησυχία για επιβάτες που θέλουν να κοιμηθούν (;). Αναρωτήθηκα αν υπήρχε ειδικός χώρος για κάτι άλλο. 

Πάντως είναι πολύ καθαρά, είμαι forever alone στο βαγόνι και το τρένο πηγαίνει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Οι σταθμοί μέχρι το Lund είναι εξίσου διαστημικοί, αλλά δεν προλαβαίνω να βγάλω καμία φωτογραφία γιατί το τρένο τρέ-χει. Σε μισή ώρα, όμως, και πριν προλάβω να παρατηρήσω κι άλλο το διαστημικό τρένο βρίσκομαι στη Σουηδία. Ικέα, κεφτεδάκια, αστυνομικά μυθιστορήματα, οργάνωση Νόμπελ, οργάνωση γενικώς, Μούμινς (;) και κρύο.  

Εδώ, λέει, σπουδάζουν οι φοιτητές της πόλης. Αποκλίνει πολύ από την δική μου εικόνα για το Πανεπιστήμιο.

Αυτή η ήσυχη, καθαρή, καταπράσινη, πανεπιστημιού-πόλη του σουηδικού Νότου συμπυκνώνει όλη την σκανδιναβική λειτουργικότητα με αίσθηση οικειότητας, ζωντάνιας, ομορφιάς και ζεστασιάς. Η καθημερινότητα και ο διαφορετικός τρόπος ζωής είναι πάντα άξια προς παρατήρηση σε μια πόλη. Τι να τα κάνεις τα μουσεία, όταν μπορείς να περπατάς στους δρόμους και να ζεις λίγο από την καθημερινότητα των ανθρώπων εκεί, να τους παρατηρείς να τρώνε, να μιλάνε, να κινούνται; 

Καταρχάς... Οι περισσότεροι   Όλοι κινούνται με ποδήλατο. Λογικό. Ποδηλατόδρομοι παντού, ποδήλατα παντού. Όλα επίπεδα παντού. Σε μια πόλη όπως η Αθήνα, όπου είναι πιο εύκολο να γλιτώσεις, αν οδηγάς ιπποπόταμο στην Αλεξάνδρας, παρά ποδήλατο, είναι μια όμορφη ευκαιρία να νοικιάσεις ένα και να προσποιηθείς τον ανέμελο Σουηδό. 

Εγώ για πλάκα το είπα, αλλά, κοίτα να δεις, που όντως γίνεται.

Φαντάσου ανάλογο σκηνικό στο Σύνταγμα. (νοτ)

Εντάξει, τα ποδήλατα μπορείς να τα φανταστείς, αυτό όμως που δεν μπορείς να φανταστείς είναι η διαφορά ημέρας και νύχτας, ειδικά αν ταξιδέψεις Ιούλιο ή Ιανουάριο. Θυμάσαι που αναρρωτιόσουν τι τις θέλουν αυτές τις χοντρο-κουρτίνες στο ικεα; Για να κρύβουν το πρωινό φως, το οποίο εδώ παίρνει άλλη διάσταση, αφού σε τυφλώνει από τις 4 το πρωί! Ενώ έχει νυχτώσει (μην φανταστείς μαύρο ουρανό με αστέρια, άλλα ένα βαθύ μπλε) στις 12 π.μ, έτσι; 

11:15 μ.μ

Η άλλη όψη του τρελού νομίσματος είναι το χειμώνα, όπου ξημερώνει στις 9 το πρωί περίπου και νυχτώνει στις 2 το μεσημέρι. Αντίστοιχα τα ωράρια των καταστημάτων είναι 10 με 2 το μεσημέρι. Μετά τις 5 τη πόλη ερημώνει και κυκλοφορούν μόνο γάτες (και αν).

Μπεεε...

Το κέντρο της πόλης έχει πολλά μικρά cafe και εστιατόρια με διάφορες κουζίνες (και ελληνική, αλλά.. μισό λεπτό να κάνω μια νύξη. 

Φίλε, γνήσιε Έλληνα, καμαρωτέ πατριώτη, που σε είδα με πλαστικό ποτηράκι του έτοιμου φραπέ (true story), που έφερες από το περίπτερο της γειτονίας σου στο εξωτερικό, πραγματικά δεν σε καταλαβαίνω. Το ξέρω ότι "΄λαικ χίερ, νογουέρ", αλλά όταν επιλέγεις  να τρως κάθε μέρα σε ελληνικά εστιατόρια και να πίνεις ό,τι πίνεις κάθε μέρα και στην Ελλάδα, τι διαφορετικό κερδίζεις;  Αλήθεια τώρα, πιστεύεις ότι ο μουσακάς που θα φας στη Σουηδία και θα πληρώσεις 20€ θα είναι καλύτερος από την Ελλάδα; Γιατί να μην απογαλακτιστείς από τη δύναμη της συνήθειας για 5 μέρες και να δοκιμάσεις κάτι καινούργιο; Α, και το κεμπάπ που όλο χαρά θα δεις να φιγουράρει στο εξωτερικό, δεν είναι αυτό που τρως στο Μοναστηράκι. Είναι ψωμί με γύρο (άγνωστης προέλευσης και ζώου) με λάχανοσαλάτα ή παντζαροσαλάτα και μια καυτερή σάλτσα που απαιτεί 3 μέρες χώνεψη. Kαι τέλος πάντων, υπάρχει και καλύτερος καφές από τον βυθό της ποιότητας των καφέδων που λέγεται φραπέ.) 

Συγγνώμη για την γκρίνια, συνεχίζω.

Φάε κάτι άλλο, κι ας μην σου αρέσει. Τουλάχιστον θα έχεις δοκιμάσει για να το κράζεις εμπεριστατωμένα  όταν θα πίνεις τον φραπουτσίνο σου στην Πλάκα. 

Ναι, είναι ένας τύπος ειδικής μαρμελάδας που ο συνδυασμός της με το κεφτεδάκι είναι πεντανόστιμος. Τι θα πει "Μπλιάχ! Μαρμελάδα με κεφτεδάκι;". Αν δεν ήταν νόστιμο για το μέσο όρο, δεν θα είχε καθιερωθεί ως τυπικό γεύμα! 

Ζεστά ρολά κανέλας με τριμμένο φουντούκι. Έφυγες.

Γλυκόζη με το κιλό.

Παραδόξως, στη Σουηδία βρίσκεις πολύ νόστιμα γλυκά και σοκολάτες.

Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση, ήταν η πολιτική διαχείρισής τους σχετικά με το αλκοόλ. Αλκοολούχα ποτά πωλούνται μόνο σε εξουσιοδοτημένα ειδικά καταστήματα του κράτους, όπου επιδεικνύεις ταυτότητα. Ούτε σε σούπερ-μάρκετ, ούτε σε περίπτερα, ούτε αλλού. Στα σουπερ-μάρκετ επιτρέπεται η πώληση αλκοολούχων ποτών περιεκτικότητας μέχρι 2%. Στα μαγαζιά, επίσης, είναι πολύ ακριβό. True story: Είχαμε πάει να αγοράσουμε ένα μπουκάλι κρασί από ένα τέτοιο εξουσιοδοτημένο κατάστημα και ζήτησαν από όλους μας ταυτότητα. Ένας από εμάς δεν είχε μαζί του, αλλά επειδή είχε αγγίξει το μπουκάλι, ο νόμος τον έκανε συν-αγοραστή  Εν τέλει, δεν αγοράσαμε το κρασί. 

Δεν ξέρω αν όλη αυτή η απαγόρευση και οι αυστηροί νόμοι είναι η αιτία ή η προέλευση της βραδινής εικόνας των Σουηδών που γυρνάνε από pub σε pub, λιώμα, φέσι, κουρούμπελο, χώμα, χάλια .. (να φτιάξουμε κάποια στιγμή την κλίμακα του μεθυσιού). O κύριος με τη γραβάτα και το χαρτοφύλακα μπορεί να σε εκπλήξει μετά τις 2πμ. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι για τον Σουηδό (και για τον μέσο Βορειοευρωπαίο) δεν υπάρχει το ένα "ποτηράκι". Υπάρχει το ένα μπουκάλι και η έξοδος ταυτίζεται με το "γίνομαι λιώμα". Κατά τα άλλα είναι ευγενικοί, μιλάνε αγγλικά αλλά είναι αρκετά απόμακροι και ήσυχοι (όταν είναι νηφάλιοι).

Είδα πολλούς φοιτητές και γενικώς νέο κόσμο να περπατάει και να κάθεται σε καφετέριες, να διαβάζει στις βιβλιοθήκες, να κινείται. Η πόλη έχει μια μοναδική ζωντάνια και σε αγκαλιάζει γρήγορα, ενώ το Πανεπιστήμιο είναι από τα καλύτερα της Σουηδίας και η φοιτητική ζωή είναι έντονη. 

Αξίζει σίγουρα ένα πέρασμα αν βρεθείτε κοντά στην Κοπεγχάγη ή στο Μάλμε.